رشته باستان‌ شناسی؛ پلی بین گذشته و آینده

رشته باستان‌ شناسی، یکی از بهترین رشته‌های انسانی برای مهاجرت و از خاص‌ترین و جذاب‌ترین رشته‌های علوم انسانی از نظر آینده شغلی محسوب میشه که با گذشته انسان سر و کار داره و با واکاوی آثار به جا مونده از پیشینیان، تاریخ رو برامون بازسازی می‌کنه؛ اما بهتره بدونین که باستان شناسی تنها به مرور تاریخ محدود نمیشه، بلکه محققات باستان شناس، در این رشته به دنبال کشف رازهای تمدن‌های گذشته هستن.

خیلی از افراد، رشته باستان‌ شناسی رو با رشته‌ تاریخ یکی می‌دونن، اما این دو تفاوت‌های زیادی با هم دارن. تاریخ بیشتر بر اساس متون و اسناد مکتوب جلو میره، اما باستان‌ شناسی سراغ شواهد فیزیکی میره؛ یعنی بررسی بناها، ابزارها، سفال‌ها و حتی بقایای اسکلت‌های قدیمی.

همچنین، این رشته کمک می‌کنه تا زوایای ناشناخته‌ زندگی انسان‌های گذشته کشف بشه، از نحوه معیشت گرفته تا باورها و سبک زندگی‌شون.

آشنایی با رشته‌های مختلف، قبل از رسیدن به مرحله حساس و مهم انتخاب رشته خیلی اهمیت داره. برای همین باید در انتخاب اون نهایت دقت و حساسیت رو به خرج بدین. اگه می‌خواین درباره محتوای این رشته، بازار کار، درآمد و دانشگاه‌هایی که باستان‌ شناسی در اون‌ها تدریس میشه بیشتر بدونین، خوندن این مطلب رو از دست ندین.

معرفی رشته باستان‌ شناسی

باستان شناس، محققیه که درباره گذشته انسان تحقیق می‌کنه؛ این فرد بر اساس مدارک و شواهد تاریخی که به دست میاره، سعی بر این داره که تاریخ رو بازسازی کنه.

دیدگاهی که در گذشته نسبت به باستان شناسان وجود داشت این بود که باستان شناس، کسیه که در محل‌های تاریخی و باستانی، به جستجو و کاوش می پردازه، آثار باستانی رو جمع‌آوری کرده، براشون قدمت و قیمت تعیین می‌کنه و اون‌ها رو در بازارهای عتیقه فروشی به فروش می‌‍‍‍‌‌‌رسونه.

ولی امروزه ما می‌دونیم که باستان‌ شناسی یک شغل مهمه. این رشته مربوط به خرید و فروش عتیقه‌ها و آثار باستانی نیست. باستان شناس یک محققه؛ فردی که در مناطق تاریخی سراسر جهان کاوش می‌کنه. اون هر مکانی که روزی انسان‌ها در اون سکونت و رفت و آمد داشتن رو شناسایی کرده و مورد بررسی قرار میده. باستان شناس بر اساس یافته‌های خودش از این مناطق، می‌تونه بخشی از تاریخ رو برای ما بازسازی کنه.

آموزش رایگان انتخاب رشته کنکور به سبک رتبه‌های برتر

حالا که به معرفی رشته باستان‌ شناسی پرداختیم، لازمه با در نظر گرفتن شرایط خودتون، حتما به انتخاب رشته دقیق و اصولی اهمیت بدین؛ چون رشته شما، آینده شغلی و زندگیتون رو تحت تاثیر قرار میده. با مشاهده این ویدیو شما با پارامترهای مهم انتخاب رشته و همچنین نکات طلایی برای داشتن یک انتخاب رشته عالی آشنا میشین.

برای این که بتونین انتخاب رشته درست و اصولی داشته باشین، بهتره حتما با الگوریتم‌های خاص انتخاب رشته کنکور آشنا بشین.

لیست دانشگاه‌های دارای رشته باستان شناسی

رشته باستان‌ شناسی رو می‌تونین در دانشگاه‌های دولتی نوبت روزانه، غیر انتفاعی، پردیس و آزاد بخونین. دانشگاه‌ تهران و دانشگاه شهید بهشتی، برترین دانشگاه‌های ارائه‌دهنده رشته باستان‌ شناسی در ایران هستن. شما می‌تونین در دانشگاه‌هایی که در ادامه نام می‌بریم، از طریق آزمون یا با سوابق تحصیلی، درس بخونین.

دانشگاه‌های مازندران، کاشان، نیشابور، تربت حیدریه، سیستان و بلوچستان، شهرکرد، لرستان، مجتمع آموزش عالی گناباد، دانشگاه جیرفت، دانشگاه شهید چمران (اهواز)، موسسه غیرانتفاعی معماری و هنر پارس (تهران)، موسسه غیرانتفاعی کمال الملک (نوشهر) و موسسه غیرانتفاعی دارالعلم یزد، دانشگاه‌هایی هستن که می‌تونین رشته باستان‌ شناسی رو در اون‌ها بخونین.

باستان‌شناسی در مقطع کارشناسی گرایش خاصی نداره و خوندن اون 4 سال طول می‌کشه. شاخه‌های رشته باستان شناسی در مقطع کارشناسی ارشد، به 3 گرایش محدود میشه:

• پیش از تاریخ ایران؛
• دوران تاریخی ایران؛
• تمدن و فرهنگ اسلامی ایران و سرزمین‌های دیگر.

[inline_post_rel p_id=3844]

دروس رشته باستان شناسی

در هر رشته، یک سری از دروس به عنوان دروس پایه ارائه میشن و یک سری دیگه هم به صورت تخصصی و اصلی. دانشجویان باید تمام این واحد‌های درسی رو بگذرونن تا بتونن مدرک تحصیلی خودشون رو دریافت کنن. در ادامه قراره دروس پایه، اصلی و تخصصی رشته تحصیلی باستان شناسی رو براتون نام ببریم:

دروس پایه:

• اسطوره شناسی؛
• جغرافیای تاریخی؛
• حفظ آثار باستانی؛
• تاریخچه علم باستان‌ شناسی؛
• اصول و مبانی انسان شناسی؛
• اصول و مبانی باستان‌ شناسی؛
• تاریخ هنر از باستان تا آغاز اسلام؛
• بررسی تمدن‌های باستانی از نظر قرآن کریم.

دروس تخصصی رشته باستان شناسی:

• موزه داری؛
• کتاب آرایی؛
• روش کاوش؛
• سکه شناسی؛
• هنر خاور دور؛
• کاوش در محل؛
• طبقه بندی سفال؛
• بررسی آثار باستانی؛
• فلزکاری دوره اسلامی؛
• باستان‌ شناسی اشکانی؛
• ایران در آغاز شهرنشینی؛
• باستان‌ شناسی ساسانی؛
• تکنیک و هنر سفالگری؛
• حفاظت اشیاء باستانی؛
• خواندن خطوط باستانی؛
• هنر یونان و روم باستان؛
• باستان‌ شناسی و هنر ایلام؛
• باستان‌ شناسی مصر باستان؛
• خواندن متون باستان‌ شناسی؛
• باستان‌ شناسی و هنر اسلامی؛
• طراحی و ترسیم مدارک باستانی؛
• باستان‌ شناسی پیش از تاریخ ایران؛
• باستان‌ شناسی و هنر آسیای صغیر؛
• باستان‌ شناسی و هنر ماد و هخامنشی؛
• باستان‌ شناسی پیش از تاریخ بین النهرین؛
• باستان‌ شناسی و هنر سرزمین‌های اسلامی؛
• باستان‌ شناسی و هنر قلمرو غربی اسلامی؛
• هنر و معماری بین النهرین در دوران تاریخی؛
• باستان‌ شناسی ایران در هزاره اول قبل از میلاد؛
• سیر تحول خطوط و خواندن کتیبه‌های اسلامی؛
• شناخت مهر و تابلت و تاریخ هنر نقاشی در ایران.

[inline_post_rel p_id=352]

بازار کار و درآمد رشته باستان‌ شناسی

همونطور که می‌دونین، امروزه خیلی از افراد، شغلی دارن که ارتباط زیادی با رشته تحصیلیشون نداره؛ اما در هر صورت هنوز هم برای خیلی از دانش‌آموزان، یکی از مهم‌ترین دلایل اهمیت انتخاب رشته، موقعیت شغلی و بازار کار اون رشته‌ست. بنابراین در هنگام انتخاب رشته، باید درباره آینده شغلی و بازار کار رشته‌هایی که انتخاب می‌کنیم تحقیق و بررسی لازم رو داشته باشیم.

بذارین درباره بازار کار رشته باستان شناسی با شما صادق باشیم. با وجود این که کشور ما از نظر تاریخی و باستانی خیلی غنی بوده و ظرفیت‌های زیادی داره اما، برای باستان شناسان به ویژه در دوره لیسانس، موقعیت شغلی آنچنانی فراهم نیست.

باید گفت این رشته برای فارغ‌التحصیلان دوره لیسانس، درآمد‌زایی آنچنانی نداره؛ مگر این که شما قصد داشته باشین این رشته رو تا مقطع دکترا ادامه بدین یا برای ادامه تحصیل و شرکت در پروژه‌های تحقیقاتی، راهی خارج از کشور بشین؛ در این صورت می‌تونین به باستان‌ شناسی به عنوان یک منبع درآمد هم نگاه کنین.

پس بهتره فقط در صورتی رشته باستان‌ شناسی رو انتخاب کنین که شیفته تاریخ و گذشته انسان‌ها بوده و به مطالعه درباره فرهنگ و تمدن کشورتون علاقه داشته باشین.

در این صورت حتی اگه شغل مرتبط با اون رو هم پیدا نکردین و شغل دیگه‌ای رو مد نظر داشتین، خوندن کتاب‌های تاریخی و انجام واحدهای عملی دانشگاه، براتون لذت بخش خواهد بود و به نوعی مثل یک سرگرمی به اون نگاه می‌کنین.

البته موزه‌ها، موسسه‌های ملی میراث فرهنگی، موسسه‌های تحقیقاتی و پژوهشی، موسسات آموزشی و دانشگاه‌ها از جمله موقعیت‌های شغلی برای باستان شناسان هستن و شما می‌تونین بعد از فارغ التحصیلی در این مراکز، مشغول به کار بشین.

توانایی‌های لازم برای باستان‌شناس شدن

برای تحصیل در رشته باستان‌ شناسی، در وهله اول باید به تاریخ و هر چیزی که مربوط به گذشته انسانه علاقه‌مند باشین. همچنین باستان شناسان باید به کار کردن در طبیعت هم علاقه داشته باشن؛ چون بخش مهمی از کار اون‌ها کاوش و جست‌وجو در اماکن تاریخیه و باید بتونن با تحقیق در مکان‌های طبیعی و تاریخی، به دستاورد‌های مورد نیاز خودشون برسن. آشنایی با جغرافیای جهان هم برای باستان شناسان اهمیت زیادی داره.

بهتره بدونین که یادگیری زبان انگلیسی هم برای دانشجویان رشته باستان‌ شناسی اهمیت داره؛ چون خیلی از منابع این رشته به زبان انگلیسیه؛ پس اگه می‌خواین یک باستان شناس حرفه‌ای و خبره باشین، باید زبان انگلیسی خودتون رو تقویت کنین.

جمع بندی

رشته باستان‌ شناسی، یکی از رشته‌های علوم انسانیه که ما در این مقاله سعی کردیم به صورت دقیق بررسیش کنیم. همونطور که در طول معرفی این رشته گفته شد، بعضی از افراد این رشته رو شبیه تاریخ می‌بینن اما تفاوت‌هایی زیادی میان این دو رشته وجود داره. دانشجویان این رشته امکان تحصیل تا مقطع دکترا در ایران رو دارن.

بازار کار باستان‌ شناسی اون هم در دوره لیسانس، زیاد برای افراد تحصیل کرده در این رشته، راضی‌کننده نیست.

خیلی از افراد تنها به خاطر علاقه شخصی به تاریخ بشر، فرهنگ و تمدن کشور خود و جهان، در دوره لیسانس این رشته رو می‌خونن. به کسانی که شیفته این رشته هستن توصیه میشه که زبان انگلیسی خودشون رو تقویت کنن تا عملکرد بهتری برای شناخت تمدن کشورهای دیگه داشته باشن.

البته شما می‌تونین در صورت یادگیری یک زبان دیگه در کنار زبان انگلیسی، برای ادامه تحصیل یا برای پیشرفت در حوزه باستان‌ شناسی، به کشورهایی که بستر مناسبی رو برای این رشته فراهم کردن سفر کنین.

همچنین اگه میخواین در مورد رشته‌های دیگر گرایش انسانی بیشتر بدونین، مثل: رشته علوم سیاسی، رشته روزنامه‌نگاری، رشته حسابداری و رشته مدیریت، می‌تونین به وبلاگ پرش مراجعه کنین و مقاله مربوط به اون‌ها رو مطالعه کنین.

امیدواریم که مطالعه این مطلب برای شما مفید بوده باشه 🙂