یکی از مباحث مهم در ادبیات هر زبانی افعال و زمان افعاله. افعال عربی هم از این قاعده مستثنی نیستن و درست مثل همه زبان‌های دیگه مشمول زمان‌های گذشته، حال و آینده میشن.
فعل در زبان عربی، درست همانند زبان‌های دیگر دارای قواعد و اصول خاص خودشه که یکی از این قواعد زمان فعله. توی این مقاله قراره به بررسی انواع زمان‌های افعال در زبان عربی بپردازیم. پس تا انتهای این مقاله از گروه آموزشی پرش با ما همراه باشین.
آشنایی با انواع فعل عربی و تقسیم‌بندی‌های اون‌ها و همچنین انواع زمان‌هایی که دارن خیلی مهمه. در زبان عربی فعل رو بر اساس ساختار ریشه فعل، حروف ریشه فعل یا زمان فعل دسته‌بندی می‌کنن که توی این مقاله به آموزش زمان فعل در زبان عربی می‌پردازیم.
انواع فعل در عربی از نظر زمان
در قواعد زبان عربی، افعال از نظر زمانی به سه دسته (گذشته)، مضارع (حال) و مستقبل (آینده) تقسیم‌بندی میشن.
فعل ماضی
فعل ماضی بیان کننده کاریه که در گذشته انجام شده و بر زمان گذشته دلالت داره. برای ساختن این فعل در زبان عربی لازمه که به انتهای ریشه فعل پسوندهایی اضافه کنیم که نماد شخص و عدد و جنس فعل باشن.برای مثال صیغه‌های ماضی ریشه فعل ذهب رو در زیر آوردیم:
- مفرد مذکر غایب: ذَهَبَ؛
- مفرد مؤنث غایب: ذَهَبَتْ؛
- مثنی مذکر غایب: ذَهَبا؛
- مثنی مؤنث غایب: ذَهَبَتَا؛
- جمع مذکر غایب: ذَهَبُوا؛
- جمع مؤنث غایب: ذَهَبْنَ؛
- مفرد مذکر مخاطب: ذَهَبْتَ؛
- مفرد مؤنث مخاطب: ذَهَبْتِ؛
- مثنی مذکر مخاطب: ذَهَبْتُما؛
- مثنی مؤنث مخاطب: ذَهَبْتُما؛
- جمع مذکر مخاطب: ذَهَبْتُمْ؛
- جمع مؤنث مخاطب: ذَهَبْتُنَّ؛
- متکلم وحده: ذَهَبْتُ؛
- متکلم مع‌الغیر: ذَهَبْنا.
فعل مضارع
فعل مضارع فعلیه که مربوط به انجام کار یا وقوع اتفاقی در زمان حاله. برای ساخت فعل مضارع باید به ابتدا و انتهای ریشه فعل، پیشوند و پسوند اضافه کنیم. صرف فعل ذهب رو در صیغه‌های مضارع می‌تونین در ادامه ببینین:
- مفرد مذکر غایب: یَذهَبُ؛
- مفرد مؤنث غایب: تَذهبُ؛
- مثنی مذکر غایب: یَذهَبانِ؛
- مثنی مؤنث غایب: تَذهبان؛
- جمع مذکر غایب: یَذهَبونَ؛
- جمع مؤنث غایب: یَذهبنَ؛
- مفرد مذکر مخاطب: تذهبُ؛
- مفرد مؤنث مخاطب: تَذهَبینَ؛
- مثنی مذکر مخاطب: تَذهبانِ؛
- مثنی مؤنث مخاطب: تَذهَبانِ؛
- جمع مذکر مخاطب: تَذهَبونَ؛
- جمع مؤنث مخاطب: تَذهَبنَ؛
- متکلم وحده: اَذهَبُ؛
- متکلم مع‌الغیر: نذَهَب.
فعل مستقبل
این فعل در زبان عربی برای بیان کاری در زمان آینده استفاده میشه. برای ساخت این فعل کافیه که پیشوند “س” یا “سوف” رو به ابتدای فعل مضارع اضافه کنین. این روش ساختن فعل برای آینده دوره که در ادامه صیغه‌های اونو در فعل ذهب براتون شرح میدیم:
- مفرد مذکر غایب: سَیَذهَبُ؛
- مفرد مؤنث غایب: سَتَذهبُ؛
- مثنی مذکر غایب: سَیَذهَبانِ؛
- مثنی مؤنث غایب: سَتَذهبان؛
- جمع مذکر غایب: سَیَذهَبونَ؛
- جمع مؤنث غایب: سَیَذهبنَ؛
- مفرد مذکر مخاطب: سَتذهبُ؛
- مفرد مؤنث مخاطب: سَتَذهَبینَ؛
- مثنی مذکر مخاطب: سَتَذهبانِ؛
- مثنی مؤنث مخاطب: سَتَذهَبانِ؛
- جمع مذکر مخاطب: سَتَذهَبونَ؛
- جمع مؤنث مخاطب: سَتَذهَبنَ؛
- متکلم وحده: سَاَذهَبُ؛
- متکلم مع‌الغیر: سَنذَهَب.
انواع فعل در زبان عربی از نظر شخص
از نظر شخص فعل به سه دسته اول‌شخص (متکلم)، دوم‌شخص (مخاطب) و سوم‌شخص (غایب) تقسیم میشه:
متکلم
زمانیه که خود گوینده یا فاعل مطلب یا موضوعی رو درباره خودش بیان میکنه. به همین دلیله که ضمایر من و ما مربوط به اول شخص هستن و در عربی به اون‌ها متکلم وحده و متکلم مع‌الغیر میگن.
مخاطب
فعل مخاطب یا دوم شخص زمانی استفاده میشه که فاعل ما حضور داره. برای این فعل ضمایر تو و شما استفاده میشه.
غایب
فاعلی که حضور نداره رو غایب یا سوم شخص میگن. ضمایری که به این افعال مربوط میشن او و آن‌ها هستن.
انواع فعل در زبان عربی از نظر جنس
در بعضی از زبان‌ها، مثل زبان فارسی، فعل‌ها برای مذکر و مونث تفاوتی نداره. اما توی زبان عربی اینطور نیست و مونث و مذکر بودن به طور آشکار در افعال عربی خودشو نشون میده.
انواع فعل در زبان عربی از نظر عدد
توی زبان عربی از سه شخص برای افعال استفاده میشه و جنسیت هم به دو دسته مذکر و مونث تقسیم میشه. یعنی مفرد (یک نفر)، مثنی (دو نفر) و جمع (سه نفر یا بیشتر).
[inline_post_rel p_id=3099]
صیغه‌های فعل در زبان عربی
با توجه به مواردی که درباره شخص، جنس و عدد افعال در بالا گفتیم، اگر که این حالات رو با همدیگه ترکیب کنیم تعداد 18 تا صیغه به دست میاد که توی جدول زیر به صورت کامل براتون آوردیم:
| اول شخص (متکلم) | مذکر | مفرد من (مرد) | |
| مثنی ما (دو مرد) | |||
| جمع ما (چند مرد) | |||
| مؤنث | مفرد من (زن) | ||
| مثنی ما (دو زن) | |||
| جمع ما (چند زن) | |||
| دوم شخص (مخاطب) | مذکر | مفرد تو (مرد) | |
| مثنی شما (دو مرد) | |||
| جمع شما (چند مرد) | |||
| مؤنث | مفرد تو (زن) | ||
| مثنی شما (دو زن) | |||
| جمع شما (چند زن) | |||
| دوم شخص (غایب) | مذکر | مفرد او (مرد) | |
| مثنی آن‌ها (دو مرد) | |||
| جمع آن‌ها (چند مرد) | |||
| مؤنث | مفرد او (زن) | ||
| مثنی آن‌ها (دو زن) | |||
| جمع آن‌ها (چند زن) | |||
در زبان عربی همه صیغه‌ها برای اول شخص گفته نمی‌‌شه. چراکه مثنی و جمع برای اون یکیه. به همین دلیل جدول زیر رو میشه به عنوان جدول نهایی صرف فعل ارائه کرد:
| اول شخص (متکلم) | مذکر و مؤنث | مفرد (وحده) من | |
| جمع (مع‌الغیر) ما | |||
| دوم شخص | مذکر | مفرد تو (مرد) | |
| مثنی شما (دو مرد) | |||
| جمع شما (چند مرد) | |||
| مؤنث | مفرد تو (زن) | ||
| مثنی شما (دو زن) | |||
| جمع شما (چند زن) | |||
| سوم شخص | مذکر | مفرد او (مرد) | |
| مثنی آن‌ها (دو مرد) | |||
| جمع آن‌ها (چند مرد) | |||
| مؤنث | مفرد او (زن) | ||
| مثنی آن‌ها (دو زن) | |||
| جمع آن‌ها (چند زن) | |||
جمع‌بندی
توی این مقاله از وب‌سایت پرش، سعی داشتیم تا آموزش زمان فعل در زبان عربی رو با بهترین روش به شما توضیح بدیم. یادگیری زمان فعل در زبان عربی به دانش‌آموزان کمک میکنه تا توی امتحانات و کنکور نتیجه عالی کسب کنن.
دانش‌آموزانی که توی معنی لغات و ترجمه با مشکل مواجه میشن، می‌تونن با یادگیری فعل در زبان عربی، مشکلات خودشون رو توی این قسمت‌های درس عربی حل کنن.
با مطالعه جدول‌هایی که توی این مقاله از پرش آوردیم، می‌تونین خیلی راحت، زبان فعل در زبان عربی رو یاد بگیرین.
زمان افعال عربی شامل چه مواردی میشه؟
فعل عربی از منظر زمانی شامل زمان‌های ماضی، مضارع و آینده میشه.
افعال عربی از چه لحاظی تقسیم‌بندی میشن؟
افعال از لحاظ عدد، جنس و زمان تقسیم بندی میشن که توی این مقاله در موردشون توضیح دادیم.
بن فعل چیست؟
بن، ریشه یا مصدر فعل، بخش بدون تغییر و ثابت فعل در صرف اون فعله.