راه‌های مقابله با فرسودگی تحصیلی

برای خیلی از دانش‌آموزان پیش اومده که در زمان امتحانات، حوصله درس خوندن ندارن یا این که هر چقدر مباحث درسی رو مطالعه می‌کنن، نمی‌تونن نتیجه بگیرن و میشه گفت در حال درجا زدن هستن. از طرفی ممکنه کلا به این نتیجه برسن که چون نمی‌تونن نتیجه دلخواه رو از درس خوندن به دست بیارن، پس مطالعه درس و مدرسه رفتن کاری بی‌فایده‌ست و در نهایت با این نتیجه‌گیری کلا از درس زده میشن.

این حالات معمولا در افرادی رخ میده که دچار فرسودگی تحصیلی هستن. این اختلال، معضلی نیست که بخواین ساده از کنارش بگذرین و بهش اهمیت ندین. در نتیجه زمانی که علائم این معضل در دانش‌آموزان به وجود اومد، لازمه که به فکر تکنیک‌های درمان فرسودگی تحصیلی باشین.

البته بهتره بدونین که این معضل ممکنه برای بعضی از دانش‌آموزان در طول سال چند بار تکرار بشه؛ به همین دلیل بهتره با مشاهده اولین علائم این مشکل، حتما به فکر برطرف کردنش باشین.

فرسودگی تحصیلی چیست؟

وقتی دانش‌آموز نسبت به درس خوندن بی‌علاقه‌ست و نمی‌تونه درست و حسابی درس بخونه، اصطلاحا میگیم دچار فرسودگی تحصیلی شده. با وجود این مشکل و در این حالت، دانش‌آموز پیشرفت تحصیلی نداره یا پیشرفتش کُند و محدوده.

فرسودگی، برای بعضی از دانش‌آموزان محدود و منحصر به دوره‌ای خاص از تحصیله اما ممکنه این دوره برای خیلی‌هاشون طولانی بشه. در چنین شرایطی والدین باید دلایل درس نخوندن فرزندشون رو به درستی شناسایی کنن.

اگه این اختلال به موقع درمان نشه، می‌تونه باعث ایجاد افسردگی در دانش‌آموز بشه. پس بهتره ابتدا با علائم این معضل آشنا شده و در نهایت با استفاده از راه‌های مقابله با فرسودگی تحصیلی، این معضل رو برطرف کنین.

[inline_post_rel p_id=2882]

فرسودگی تحصیلی چه علائمی داره؟

یک سری علائم شایع وجود داره که با بروز اون‌ها در دانش‌آموزان، میشه تشخیص داد که آیا دچار فرسودگی تحصیلی شدن یا نه. از مهم‌ترین دلایل به وجود اومدن این اختلال می‌تونیم به موارد زیر اشاره کنیم.

• احساس ناتوانی در یادگیری مطالب درسی: دانش‌آموز این احساس رو داره که هر چقدر تلاش می‌کنه، نمی‌تونه مطالب درسی رو یاد بگیره و تلاش‌هایی که می‌کنه، بیهوده‌ست.
• بی‌علاقه بودن نسبت به شرکت در فعالیت‌های کلاسی: منفعل بودن دانش‌آموز در کلاس درس و شرکت نکردن در فعالیت‌های گروهی و کلاسی از علائم فرسودگی تحصیلیه.
• از دست دادن انگیزه برای درس خوندن: دانش‌آموز در این حالت انگیزه خودش رو برای درس خوندن از دست داده یا انگیزه‌اش بسیار کم میشه.
• بی‌میلی نسبت به یادگیری مطالب درسی: دانش‌آموزی که دچار فرسودگی تحصیلی شده، به یادگیری دروس خودش علاقه‌ای نداره و از درس خوندن فراریه.
• احساس خستگی و کاهش انرژی: فرسودگی تحصیلی باعث میشه تا دانش‌آموز احساس خستگی کنه و اغلب اوقات سطح انرژی‌اش پایین باشه.
• ضعف تحصیلی و پایین اومدن نمرات: اگه این معضل در دانش‌آموز شما ادامه داشته باشه، باعث ضعف تحصیلی و پایین اومدن نمراتش میشه.

دلایل ایجاد فرسودگی تحصیلی در دانش‌آموزان

یک سری از موارد هستن که جزء علل اختلالات یادگیری در دانش‌آموزان محسوب میشن. اگه این موارد برای طولانی مدت با دانش‌آموزان همراه باشه، می‌تونه باعث به وجود اومدن شایع‌ترین اختلالات یادگیری مثل فرسودگی تحصیلی بشه. پس بهتره مواردی که در ادامه قراره بررسی کنیم رو در نظر داشته باشین و در صورت وجود اون‌ها، هر چه سریع‌تر برای برطرف کردنشون تلاش کنین.

مدیریت نادرست زمان

اولین موردی که می‌تونیم به عنوان موانع و عوامل پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان در نظر بگیریم، مدیریت زمان نادرسته. دانش‌آموزی که نمی‌تونه زمانش رو به درستی مدیریت کنه، به انجام کارهاش نمیرسه و همیشه از برنامه‌‌ریزی خودش عقبه. این روند به مرور می‌تونه به وضعیت درسی دانش‌آموز آسیب بزنه و باعث فرسودگی تحصیلی بشه.

خواب نامنظم و استراحت ناکافی

اگه دانش‌آموز استراحت کافی نداشته باشه و همیشه با احساس خواب‌آلودگی و خستگی سر کلاس درس حاضر بشه، درس‌هاش رو به خوبی یاد نمی‌گیره؛ همچنین به مرور دانش‌آموز به خاطر خستگی زیاد، از درس خوندن دل‌زده میشه.

تغذیه نامناسب

تغذیه بر عملکرد جسم و روح ما تاثیر مستقیم داره. این که دانش‌آموزان تغذیه مناسبی داشته باشن، خیلی مهمه و نباید با احساس ضعف و گرسنگی سر کلاس درس حاضر بشن.

اهمال کاری دانش‌آموز

گاهی اوقات اهمال کاری دانش‌آموز در درس خوندن باعث میشه که سطح تحصیلیش کاهش پیدا کنه. در این حالت دانش‌آموز اعتماد به نفس خودش رو از دست داده و دچار فرسودگی تحصیلی میشه.

عزت نفس پایین

داشتن عزت نفس در دانش‌آموزان اهمیت زیادی داره. دانش‌آموزی که عزت نفس و اعتماد به نفس نداره، همیشه به توانایی‌های خودش شک می‌کنه و نمی‌تونه استعدادهاش رو شکوفا کنه.

اهداف غیر واقع‌بینانه و بلند پروازی بیش از حد

گاهی اوقات والدین یا خود دانش‌‌آموزان اهدافی غیر واقع‌بینانه‌ای تعیین می‌کنن. در نتیجه اگه دانش‌آموز به این اهداف دست پیدا نکنه، دچار یأس و سرخوردگی شده و در نهایت گرفتار فرسودگی تحصیلی میشه.

تکالیف زیاد و دشوار مدرسه

اگه تکالیفی که معلم برای دانش‌آموزان تعیین می‌کنه بیش از حد سختگیرانه و زیاد باشه، ممکنه که اون‌ها رو از این روند خسته کنه و باعث بشه دیگه تمایلی به درس خوندن نداشته باشن.

[inline_post_rel p_id=5010]

چجوری میشه با فرسودگی تحصیلی مقابله کرد؟

فرسودگی تحصیلی، مطلب مهمیه که اصلا نباید اون رو دست کم بگیرین. بی‌توجهی به این موضوع می‌تونه به مرور باعث افسرده شدن دانش‌آموز شده و تمام فعالیت‌های روزانه‌اش رو هم تحت تاثیر قرار بده.

به محض مشاهده علائم این مشکل، دانش‌آموز و والدین باید به فکر راهکارهای مقابله با فرسودگی تحصیلی باشن و نذارن که در زندگی فرد، موندگار بشه. راهکارهایی که در ادامه بررسی می‌کنیم، در درمان و پیشگیری از این مشکل به شما کمک می‌کنن.

مدیریت زمان رو یاد بگیرین

خیلی از دانش‌آموزان ممکنه به دلایل مختلفی، مدیریت درست زمان رو یاد نگرفته باشن. مدیریت زمان به دانش‌آموز کمک می‌کنه که بتونه برنامه‌ریزی خوبی برای درس‌ها انجام بده.

این برنامه‌ریزی از استرس دانش‌آموز کم می‌کنه و باعث میشه تا همه درس‌هاش رو به موقع بخونه و وقت کم نیاره. در نتیجه میشه گفت برنامه‌ریزی، از اصول پایه‌ای موفقیته و مدیریت زمان به ما کمک می‌کنه تا بتونیم برنامه‌ریزی خوبی داشته باشیم. دانش‌آموزی که طبق برنامه‌ریزی کارهای خودش رو پیش می‌بره، دیگه اهمال کاری نمی‌کنه و از درس‌هاش عقب نمی‌مونه.

[inline_post_rel p_id=95]

تغذیه‌ مناسب داشته باشین

خوردن مواد مغذی و مفید باعث میشه تا دانش‌آموزان بتونن عملکرد بهتری داشته باشن و دچار فرسودگی تحصیلی نشن. همچنین تغذیه‌ سالم، یکی از دلایلیه که باعث میشه ما بدن سالمی داشته باشیم و بتونیم از نهایت انرژی خودمون برای کارهای روزانه به ویژه درس خوندن و انجام کارهای تحصیلی استفاده کنیم.

دانش‌آموزان باید خوردن مواد غذایی ناسالم مثل فست فود رو به حداقل برسونن و در عوض به خوردن میوه و سبزیجات و مواد مغذی رو بیارن.

به اندازه کافی بخوابین و استراحت کنین

اگه به اندازه نخوابین و استراحت نکنین، قطعا سر کلاس درس خسته و بی‌انرژی هستین.

دانش‌آموز خواب‌آلود و خسته، درس رو به خوبی یاد نمی‌گیره و به مرور متوجه میشه که با وجود حضور در کلاس درس، نتونسته به نتیجه دلخواه خودش برسه. برای انجام فعالیت‌های روزانه، بدن ما به استراحت و خواب نیاز داره.

خواب کافی رو معمولا 6 تا 8 ساعت در روز تخمین زدن؛ اگه اغلب اوقات در طول روز احساس خستگی و کسل بودن دارین، احتمالا به این دلیله که در طول شب، خواب کافی و با‌کیفیتی رو تجربه نمی‌کنین.

ورزش کنین

ورزش کردن باعث میشه تا استرس شما کمتر بشه و عملکرد ذهنتون بهبود پیدا کنه؛ در نتیجه احتمال بروز فرسودگی تحصیلی کمتر میشه. نیم ساعت ورزش در طول روز یا تمرینات ورزشی در هفته یکی از دلایل کاهش فشار و استرس درسیه. به همین دلیل شما می‌تونین با انرژی بیشتری سر کلاس حاضر بشین.

اگه به رشته ورزشی خاصی علاقه‌مندین، در کلاس‌های اون رشته ثبت‌نام کنین و روزهایی از هفته که سرتون خلوت‌تره، به انجام تمرینات اون ورزش خاص بپردازین.

زمان‌هایی رو برای استراحت و تفریح در نظر بگیرین

پیوسته درس خوندن و استراحت نکردن، دانش‌آموزان رو خسته و فرسوده می‌کنه. حتما باید زمان‌هایی رو به استراحت و تفریح اختصاص بدین. بعد از هر یک ساعت یا 90 دقیقه درس خوندن، حدود یک ربع تا نیم ساعت استراحت رو فراموش نکنین.

همچنین در طول هفته و در طول ماه، اوقاتی رو برای تفریح کردن در نظر بگیرین. استراحت و تفریح روحیه از دست رفته شما رو به شما برمی‌گردونه و باعث افزایش انرژی برای ادامه مسیر میشه.

اهداف واقع‌بینانه برای خودتون تعیین کنین

اگه اهدافی که دانش‌آموز برای خودش تعیین می‌کنه یا والدین براش مشخص می‌کنن، دور از دسترس و غیر واقع‌بینانه باشه، دانش‌آموز دچار یأس و سرخوردگی میشه.

بهتره اهداف تحصیلی رو بر اساس شرایط و ویژگی‌های خاصی که دارین، تعیین کنین. در زمینه تعیین اهداف به دنبال رقابت با دیگران نباشین و خودتون رو تحت فشار قرار ندین که همین مورد از عوامل ایجاد فرسودگی تحصیلیه.

مثلا اگه نمره ریاضی شما 12 شده، برای امتحان بعدی می‌تونین نمره 15 یا 16 رو در نظر بگیرین و برای اون تلاش کنین. انتظار نداشته باشین که همیشه بالاترین نمره رو بگیرین. طبیعیه که گاهی دچار اشتباه بشین و ازش درس بگیرین و سعی کنین تا حد توان اون رو جبران کنین.

یک سرگرمی برای خودتون ایجاد کنین

داشتن سرگرمی برای همه انسان‌ها در هر سنی واجبه. سرگرمی در واقع انجام کاریه که ما بهش علاقه داریم و از اون لذت می‌بریم. انجام کارهایی که به اون‌ها علاقه داریم و ما رو سرزنده و شاداب می‌کنه.

بهتره که دانش‌آموزان حداقل یک سرگرمی مفید برای خودشون ایجاد کنن. والدین در این زمینه نباید سخت‌گیری داشته باشن؛ اون ها باید علاقه و استعداد فرزندشون رو مورد توجه قرار داده و اون رو برای یافتن یک سرگرمی مفید راهنمایی کنن.

به عنوان مثال، خیلی از دانش‌آموزان به یک رشته هنری خاص علاقه‌مندن؛ بعضی از اون‌ها دوست دارن نقاشی بکشن و بعضی شیفته تئاتر و بازیگری هستن. با نظارت درست والدین، دانش‌آموز می‌تونه بدون آسیب رسوندن به نمراتش، به سرگرمی و فعالیت هنری مورد علاقه‌اش بپردازه.

جمع‌بندی

با مطالعه مطالب بالا متوجه شدیم که فرسودگی تحصیلی، نوعی دل‌زدگی از درس خوندنه که ممکنه برای خیلی از دانش‌آموزان در برهه‌‌های زمانی مختلف به وجود بیاد. عوامل متعددی می‌تونه باعث ایجاد این مشکل در دانش‌آموزان بشه. از جمله این موارد می‌تونیم به رفتار والدین و معلم‌ها اشاره کنیم که تاثیر خیلی زیادی در ایجاد فرسودگی تحصیلی دانش‌آموزان داره.

این مسئله رو میشه با انجام راهکارهایی برطرف کرده یا از ایجادش پیشگیری کنین. داشتن برنامه‌ریزی، تعیین اهداف واقع‌بینانه، ورزش کردن و داشتن استراحت و تفریح از جمله این راه کارهاست. پس بهتره با ایجاد علائم اولیه این معضل، به فکر حل این مشکل باشین.