خیلی از افراد فکر می‌کنن که مدرسه فقط برای درس خوندنه و دانشآموزان باید سر یک ساعت وارد مدرسه بشن و فقط درس بخونن و در نهایت دوباره به خونه برگردن؛ اما بهتره بدونین که مدرسه، جایی برای رشد دانشآموزان و ایجاد روابط دوستان‌ست. در مدرسه، دانشآموزان باید خودشون رو برای ساختن آینده‌ای درخشان آماده کنن.
به همین دلیل، یک سری قوانین وضع شده تا دانشآموزان بتونن در این محیط، به طور عادلانه و محترمانه و با اعتماد به نفس بالا به درس خوندن و رشد ادامه بدن و حقی ازشون ضایع نشه. منشور حقوق دانش آموزان مشخص می‌کنه که هر دانشآموز چه حقوقی داره و مدرسه چه وظایفی رو باید در قبالش اجرا کنه.
منشور حقوق دانشآموزان برای فراهم کردن زمینه‌هایی در جهت پذیرش و آموزش حقوق فردی و اجتماعی دانشآموزان تدوین شده؛ چرا که هدف اصلی آموزش و پرورش هر کشور، آماده کردن دانشآموزان برای پذیرفتن نقش‌های اجتماعی و حضور فعال در اجتماعه.
برای آشنایی با آیین‌نامه‌ها و مصوبات مندرج در این منشور، تا انتهای این مقاله با ما همراه باشین.
آشنایی با منشور حقوق دانش آموزان
منشور حقوق دانش‌آموزی در ایران، شامل آیین‌نامه‌ها و مصوباتیه که تمام حق و حقوق قانونی دانشآموزان رو پوشش میده و از 7 فصل و 54 ماده تشکیل شده. این منشور برای دانشآموزان سنین 6 تا 20 ساله ایجاد شده. قانونمندی و ایجاد شرایط رفاه و آسایش برای دانشآموزان، هدف اصلی تدوین این منشوره. در ادامه با ماده‌های حقوق دانش آموز در مدرسه و فضای عمومی آشنا میشین.
فصل اول: حقوق اساسی دانش آموز
- ماده 1: دانشآموز حق آزادی عقیده و بیان داره و باید از مصونیت پس از بیان برخوردار باشه.
- ماده 2: کرامت انسانی دانشآموز باید محترم شمرده بشه و از هرگونه تعرض جسمانی، روانی و حیثیتی مصون باشه.
- ماده 3: دانش آموز باید حریم شخصی داشته باشه؛ بنابراین، تجسس بی‌دلیل در وسایل شخصی یا مکالماتش مجاز نیست.
- ماده 4: دانش آموز از حق رفتار منصفانه برخورداره و باید اصل انصاف باهاش در برخوردها رعایت بشه.
فصل دوم: حقوق آموزشی
- ماده 6: از مهم‌ترین حقوق دانشآموزان اینه که از معلمان توانمند و با اخلاق بهره‌مند بشن.
- ماده 7: محیط آموزشی باید با فعالیت‌های آموزشی متناسب باشه؛ از جمله فضای آموزشی کافی و نسبت مناسب معلم به دانشآموز؛ یعنی تعداد دانش آموزان تو هر کلاس نباید اونقدر زیاد باشه که معلم نتونه به همه رسیدگی کنه.
- ماده 8: همه دانشآموزان حق دارن به‌طور یکسان از امکانات آموزشی بهره‌مند بشن.
- ماده 9: دانشآموزان غیرفارسی زبان حق دارن که قبل از ورود به دبستان از امکانات ویژه فراگیری زبان فارسی بهره‌مند بشن.
فصل سوم: حقوق ضمن آموزشی
- ماده 23: دانش آموزان حق اطلاع از مقررات آموزشی رو دارن؛ یعنی مراکز و مؤسسات آموزشی موظفن که دانشآموزان رو از مقررات آگاه کنن.
- ماده 24: دانش آموزان حق دارن که آزادانه اجتماعات و تشکیلات آموزشی داشته باشن.
- ماده 25: دانشآموزان حق انتشار نشریات دانش‌آموزی رو دارن.
- ماده 26: والدین باید هماهنگ با مقامات آموزشی بر فرآیند آموزش فرزندانشون نظارت داشته باشن.
فصل چهارم: حقوق مربوط به آزمون
- ماده 29: یکی از حقوق دانشآموزان در منشور اینه که متناسب با برنامه‌های آموزشی و منطبق با اصول و روش‌های علمی مورد آزمون قرار بگیرن.
- ماده 30: مؤسسه آموزشی موظفه همزمان با برنامه‌ریزی آموزشی، برنامۀ آزمون رو تهیه کرده و در اختیار دانشآموزان قرار بده.
- ماده 31: دانشآموزان حق دارن همزمان با اعلام برنامە آموزشی از برنامە آزمون و زمان اعلام نتایج مطلع بشن.
- ماده 32: جهت اطلاع از عملکرد یادگیری، دانشآموزان باید از بازبینی آزمون بهره‌مند بشن.
فصل پنجم: حقوق بهداشتی
- ماده 33: دانشآموزان حق برخورداری از امکانات و تسهیلات بهداشتی و درمانی لازم در محیط آموزشی رو دارن.
- ماده 34: دانشآموزان باید از مراقبت‌های بهداشتی و معاینات پزشکی و بهداشت روانی مستمر به منظور تشخیص، پیشگیری، پیش‌بینی و درمان بهره‌مند بشن.
- ماده 35: دانشآموزان باید در محیطی با تراکم فضایی متناسب با سن و مرحله رشد خودشون درس بخونن.
- ماده 36: دانشآموزان حق برخورداری از محیط سالم و ایمن آموزشی به منظور تأمین بهداشت روانی و سلامت جسمانی رو دارن.
فصل ششم: حقوق دادرسی
- ماده 40: یکی از حقوق دانشآموزان اینه که در صورت ارتکاب به جرم و محرز شدنش از سوی دادگاه، از مجازات‌های جایگزین زندان و شلاق بهره‌مند بشن.
- ماده 41: دانش آموزان باید در مسائل قضایی مربوط بهشون در دادگاه‌های تخصصی با حضور قاضی باتجربه و مسلط به مسائل آموزشی و پرورشی مورد محاکمه قرار بگیرن.
- ماده 42: این ماده میگه افراد باید از تحقیقات و رسیدگی به اتهامات و جرایم در امور قضایی، مستقیماً توسط قاضی برخوردار بشن.
- ماده 43: دانشآموزان باید از حق وکالت تسخیری با همکاری وکلای متخصص در زمینۀ تخلفات و جرایم مربوط به سنین دانش آموزی بهره‌مند بشن.
[inline_post_rel p_id=233]
فصل هفتم: حمایت‌های خاص
- ماده 47: این ماده از منشور حقوق دانش آموزان میگه که افراد از باید بیمه‌های مناسب در مقابل حوادث و بیماری‌ها، چه در محیط آموزشی و چه خارج از محیط آموزشی برخوردار بشن.
- ماده 48: دانشآموزان حق دارن که در مقابل اقدامات تروریستی و سایر جرایم سازمان یافته مورد مصونیت قرار بگیرن.
- ماده 49: بر اساس این ماده، دانشآموزان باید در مقابل کلیه سوءاستفاده در کار و فعالیت‌های اقتصادی و سوء استفاده‌های جنسی مورد حمایت‌های ویژه قرار بگیرن.
- ماده 50: دولت مکلفه از حضور دانشآموزان کمتر از 15 سال در مخاصمات مسلحانه بین‌المللی یا درگیری‌های نظامی داخلی جلوگیری کنه.
pdf منشور حقوق دانشآموزان
در این بخش، فایل PDF منشور حقوق دانش آموزان رو برای شما قرار دادیم تا به راحتی به متن کاملش دسترسی داشته باشین. این سند، شامل حقوق و مسئولیت‌های دانش آموزان در محیط آموزشیه و مطالعه کامل ماده‌های این قانون می‌تونه به درک بهتر از حقوق فردی و جمعی در فضای مدرسه کمک کنه.
سخن پایانی
در این مقاله، توضیحاتی درباره منشور حقوق دانش آموزان ارائه شد. دانش آموزانی که به حقوق خودشون واقف هستن، عزت نفس بالا دارن و بهتر می‌تونن در آینده نقش‌های اجتماعی رو بپذیرن و حقوق قانونی خودشون رو دریافت کنن. معلمان و مربیان آموزشی هم موظف هستن که دانشآموزان رو نسبت به حقوقشون آگاه کنن و فضایی بسازن که در اون همه بدونن چطور باید با احترام و عدالت کنار هم زندگی کنن.
اگه همه اینا رعایت بشه، مدرسه تبدیل میشه به جایی که در اونجا هم یاد می‌گیریم، هم رشد می‌کنیم و هم برای آینده آماده میشیم. در نهایت، آگاهی از حقوق، اولین قدم برای داشتن یک محیط آموزشی بهتر و جامعه عادلانه‌تره.
منشور حقوق دانشآموزان چیست؟
منشور حقوق دانش آموزی، شامل آیین‌نامه‌ها و مصوباتیه که تمام حق و حقوق قانونی دانشآموزان رو پوشش میده. این منشور برای دانش آموزان در سنین 6 تا 20 سال تدوین شده و مواد مختلفی داره.
هدف تدوین منشور حقوق دانشآموزان چه بوده؟
قانونمندی و ایجاد شرایط رفاه و آسایش برای دانشآموزان، هدف اصلی تدوین این منشور بوده.
منشور حقوق دانشآموزان چند ماده داره؟
منشور حقوق دانشآموزان 54 ماده داره که در این مقاله به بررسی بعضی از اون‌ها پرداختیم.