تدریس فعال، یکی از بهترین شیوه‌های تدریس است. آشنایی معلمان با بهترین روشهای تدریس فعال در ابتدایی، می‌تواند فرآیند آموزش را بهبود بخشیده و سبب افزایش قدرت یادگیری در دانش‌آموزان شود.
تدریس فعال یکی از بهترین شیوه‌های آموزشی به ویژه در دوران ابتدایی است. آشنایی معلمان و والدین با روشهای تدریس فعال، سبب بهبود فرآیند یادگیری شده و فواید مزایایی زیادی برای دانش‌آموزان دارد.
آموزش بهترین روشهای تدریس فعال در ابتدایی
بهره گیری از بهترین روشهای تدریس فعال به همراه داشتن برنامه‌ریزی تحصیلی ابتدایی، در فرآیند آموزش به دانش‌آموزان، مزایای زیادی دارد. در مقاله پیش رو چند تا از بهترین روشهای تدریس فعال ذکر شده است. برای آشنایی با این سبک از تدریس و روشهای مختلف آن، تا پایان این مطلب با ما همراه شوید.
تدریس فعال چیست؟
تدریس فعال تدریسی است که دانش‌آموز محور است. در این نوع تدریس، دانش‌آموز در فرآیند آموزش مشارکت دارد و در واقع مسئولیت یادگیری بر عهده دانش‌آموزان گذاشته میشود. در روش تدریس فعال، معلمان نقش هدایت کننده را دارند و سبب می‌شوند تا دانش‌آموز فرآیند یادگیری را بهتر طی کند.
این روش از این جهت تدریس فعال نامیده شده که دانش‌آموز در فرآیند یادگیری نقش مهمی دارد و منفعل نیست. در روش تدریس فعال، معلم به جای انتقال یک طرفه اطلاعات، دانش‌آموز را به مشارکت در یادگیری آموزش تشویق می‌کند و با کمک خود دانش‌آموزان مطالب درسی را به آنها آموزش می‌دهد.
مزایای استفاده از تدریس فعال چیست؟
- در تدریس فعال، دانش‌آموزان مشارکت در کارهای گروهی را یاد گرفته و شیوه صحیح بحث و گفت‌وگو را می‌آموزند.
- در این روش چون خود دانش‌آموزان در فرآیند آموزش شریک هستند، انگیزه آنها برای یادگیری افزایش می‌یابد.
- تدریس فعال اعتماد به نفس و مسئولیت پذیری دانش‌آموزان را افزایش می‌دهد.
- استفاده از روشهای تدریس فعال، سبب افزایش پویایی و نشاط در کلاس درس شده و تعامل سازنده و مثبت دانش‌آموزان با یکدیگر و با معلمشان را افزایش می‌دهد.
بهترین روشهای تدریس فعال کدام‌اند؟
همانطور که که در سطور بالا گفته شد، تدریس فعال، تدریسی است که در آن دانش‌آموز نقش اصلی را ایفا می‌کند و در جریان تدریس، منفعل و گوشه گیر نیست. تدریس فعال روشهای مختلفی دارد. در ادامه چندتا از بهترین روشهای تدریس فعال در ابتدایی را ذکر کرده‌ایم:
ایفای نقش
روش ایفای نقش بدین صورت است که دانش‌آموزان با کمک و راهنمایی معلم، برای یادگیری مطالب آموزشی، هر کدام یک نقش را بر عهده می‌گیرند. در این روش آموزشی، علاوه بر اینکه دانش‌آموزان درس را یاد می‌گیرند، شخصیت فردی و اجتماعی‌شان هم رشد می‌یابد.
برای اجرای این روش آموزشی، در ابتدا باید یک نمایشنامه مبتنی بر مبحث آموزشی مورد نظر توسط معلم طراحی شود. سپس معلم برای هر کدام از دانش‌آموزان یک نقش در نظر می‌گیرد. برای هر بار اجرای نمایش، چند دانش‌آموز انتخاب میشود.
دانش‌آموزان تمرین کرده و برای اجرای نمایش آماده می‌شوند. سپس نمایش در حضور دانش‌آموزان دیگر و با نظارت معلم اجرا میشود. ÷س از پایان نمایش، دانش‌آموزان کلاس دذرباره محتوای آموزشی نمایش بحث و تبادل نظر می‌کنند.
بارش فکری (بحث گروهی)
یکی ار روشهای تدریس فعال در دوران ابتدایی، بارش فکری است. در این روش، دانش‌آموزان همه افکار و اندیشه‌های خود را در خصوص موضوع آموزشی مطرح می‌کنند. در این روش، تمام دانش‌آموزان نظر خود را درباره موضوع مورد نظر بیان می‌کنند. نظرات مطرح شده توسط دانش‌آموز نباید توسط معلم و سایر دانش‌آموزان، مورد انتقاد یا تمسخر قرار بگیرد.
نظرات اعلام شده توسط معلم یا خود دانش‌آموزان ثبت می‌شوند و سپس مورد ارزیابی قرار می‌گیرند. در این مرحله نظرات نادرست با همفکری و موافقت همه حذف میشود و تعدادی از نظریه‌ها به عنوان نتایج نهایی مشخص و اعلام می‌گردد.
[inline_post_rel p_id=3238]
انجام پروژه
روش پروژه سبب میشود تا دانش‌آموز با فرآیندهای منظم و مرحله‌ای آشنا شود. برای اجرای این روش آموزشی، دانش‌آموزان باید رغبت و تمایل به مشارکت در پروژه را داشته باشند. در ابتدا باید یک هدف برای پروژه با راهنمایی معلم مشخص شود.
سپس طرح انجام پروژه و مراحل انجام آن توسط دانش‌آموزان و با راهنمایی معلم ارائه میشود. بعد از آن پروژه مرحله به مرحله با نظارت معلم انجام میشود. در نهایت هم هر گروه باید نتاج انجام پروژه را به معلم و سایر دانش‌آموزان کلاس ارائه دهد.
گردش علمی
گردش علمی سفر کوتاهی برای دانش‌آموز است که همراه با معلم و سایر همکلاسی‌هایش انجام میشود. این روش می‌تواند همراه با تفریح و سرگرمی باشد و لذت یادگیری را دو چندان کند.
گردش علمی را می‌توان یکی از جذاب ترین روشهای تدریس فعال دانست. در این روش دانش‌آموزان در فضای بسته کلاس با محدودیت‌هایش را احساس نمی‌کنند. روش گردش علمی می‌تواند برای همه دانش‌آموزان کلاس جذاب و سرگرم کننده باشد.
برای اجرای این روش در ابتدا باید موضوع و هدف گردش علمی توسط معلم تعیین شود و بعد مکان گردش مشخص شود. برای انجام گردش علمی معلم میان دانش‌آموزان تقسیم وظایف می‌کند و وسایل مورد نیاز هم با همکاری بچه‌ها و مدرسه فراهم میشود.
یکی از مهمترین کارها در گردش علمی، این است که دانش‌آموزان برگه و قلم به همراه داشته باشند و حین گردش علمی و یا در پایان آن گزارشی از مشاهدات خود را یادداشت کنند. پس از بازگشت در گردش علمی، هر یک از دانش‌آموزان گزارش خود را برای همکلاسی‌ها و معلم می‌خواند و یا همه گزارش‌هایشان را برای بررسی به معلم تحویل می‌دهند.
قبل از رفتن به گردش علمی، باید با آموزش و پرورش منطقه هماهنگی صورت گرفته و از والدین هر یک از دانش‌آموزان نیز رضایت نامه اخذ شود. همانطور که گفته شد، این روش برای دانش‌آموزان بسیار جذاب است و مطلب آموزش داده شده به روش گردش علمی، می‌تواند تا سال‌ها در ذهن دانش‌آموز بماند.
روش حل مسئله
در روش حل مسئله دانش‌آموزان باید با استفاده از منابع مختلف، روشهای حل مسائل مطرح شده توسط معلم را بررسی کرده و تلاش کنند که به بهترین جواب برسند. در واقع دانش‌آموز با این شیوه آموزشی، مطالب درسی جدید را فرا می‌گیرد. با استفاده از این روش دانش‌آموزان راه حل‌های مختلف ارائه می‌دهند، مشغول حل کردن مسائل می‌شوند و فرآیند یادگیری بدین طریق اتفاق می‌افتد.
تفاوت تدریس فعال با تدریس غیر فعال
- در روش تدریس غیر فعال، اطلاعات آموزشی به صورت یک طرفه از جانب معلم به دانش‌آموزان منتقل میشود. اما، در روش تدریس فعال، دانش‌آموزان کلاس در فرآیند آموزش و یادگیری مشارکت دارند.
- در روش تدریس فعال میزان یادگیری دانش‌آموزان نسبت به تدریس غیر فعال بیشتر میشود.
- اغلب دانش‌آموزان شیوه تدریس فعال را بیشتر از تدریس غیر فعال و یک طرفه می‌پسندند و با آن ارتباط بهتری برقرار می‌کنند.
- روش تدریس فعال دانش‌آموز محور و روش تدریس غیر فعال معلم محور است.
- در روش تدریس فعال، دانش‌آموزان به جز مطالب درسی، مهارت‌هایی مانند تجزیه و تحلیل، مشارکت و همکاری و نیز سخن گفتن در جمع را می‌آموزند.
- در تدریس فعال معلم نقش یک راهنما و هدایت کننده را بر عهده می‌گیرد. اما در تدریس غیر فعال، معلم نقش اصلی را بر عهده دارد و منبع اصلی آموزش است.
[inline_post_rel p_id=775]
جمع‌بندی
تدریس فعال، تدریسی است که در آن دانش‌آموزان در فرآیند آموزش شریک می‌شوند و حضوری فعال در کلا این روش می‌تواند ترس از مدرسه را در انش‌آموزان از بین ببرد. تدریس فعالی روشهای مختلفی دارد؛ یکی از روشهای جذاب آن گردش علمی است که خارج از محیط کلاس انجام میشود.
استفاده از روشهای مختلف تدریس فعال، می‌تواند آموزش را برای دانش‌آموزان را به یادگیری ترغیب کرده و فضای کلاس را پویا و با نشاط کند.
تدریس فعال چیست؟
در این نوع تدریس، دانش‌آموز در فرآیند آموزش مشارکت دارد و در واقع مسئولیت یادگیری بر عهده دانش‌آموزان گذاشته میشود.
تدریس فعال چه روش‌هایی دارد؟
تدریس فعال روشهای مختلفی دارد. برخی از روشهای آن در مقاله بالا ذکر شده است.
تدریس فعال چه فوایدی برای دانش‌آموزان دارد؟
تدریس فعال، انگیزه دانش‌آموزان برای یادگیری، اعتماد به نفس و نیز خلاقیتشان را افزایش می‌دهد.