ارزشیابی توصیفی نوعی از ارزیابی تحصیلی ـ تربیتیه که در اون معلم با مشارکت فعال دانش‌آموزان و اولیای اون‌ها، با به کارگیری ابزارهایی، در زمینه تلاش‌ها، پیشرفت‌ها و موفقیت‌های دانش‌آموزان اطلاعات جمع‌آوری می‌کنه و با طبقه‌بندی، تحلیل و تفسیر اون‌ها، به دانش‌آموزان کمک می‌کنه تا یادگیری بهتری داشته باشن و ایرادات یادگیری خودشون رو برطرف کنن.
اکثر دانش‌آموزان برای ورود به مدرسه، نیاز دارن که موضوعاتی رو یاد بگیرن و در واقع، آمادگی دانش‌آموزان برای ورود به مدرسه از جمله موضوعات مهمیه که والدین باید به اون توجه کنن.
در اين نوع ارزش‌يابی معلم به دنبال اطلاعاتیه كه براساس اون بتونه درباره بهبود فرايند آموزش دانش‌آموزان در كلاس تصميم‌های مناسب بگيره. اين نوع ارزش‌يابی برای تشخيص نقاط ضعف، قوت و مشكلات این فرايند و اصلاح و بهبود اون به كار میره.
مهم‌ترين ويژگی اين نوع ارزش‌يابی، اصلاح و درمان وضعیت درسی شماست كه در زمان مناسب برای معلم و دانش‌آموز اين فرصت و امکان رو فراهم می‌کنه که تغييرات خوبی رو در روند فعاليت‌های خود، برای بهبود وضع درسی و پیشرفت دانش‌آموزان ایجاد کنه.
ارزشیابی توصیفی مراحل و ویژگی‌هایی داره که برای دریافت یک نتیجه درست و کاربردی از اون لازمه که تمام مراحل اون با دقت طی بشه و به نکات مهم اون توجه بشه. وظیفه اساتید و معلمان هم برای اجرای اون در دوره تحصیلی اینه که با روشی صحیح از این ابزار استفاده کنن و مزایا و معایب ارزشیابی توصیفی رو بررسی کنن که نتیجه‌بخش باشه.
قطعا که در این مسیر مشکلات و مسائلی هم وجود داره. اما با کمک و هم‌اندیشی والدین و معلمان میشه اون‌ها رو کاهش داد.
مزایای ارزشیابی توصیفی
- بالا بردن اعتماد به نفس دانش‌آموز
- از بین بردن وسواس نمره بیست گرفتن
- از بین بردن محدودیت‌های ذهنی برای بهتر بودن
- افزایش پارامترها برای تشخیص سطح یادگیری هر درس به تفکیک و در نهایت پیدا کردن ضعف هر دانش‌آموز
- ایجاد ارتباط صمیمانه میان معلم و دانش‌آموز
- تمرکز بر کار و آموزش علمی و عملی
- بالا بردن شور و نشاط و شادابی دانش‌آموز و روحیه اون‌ها در کلاس و مدرسه
- حذف استرس ناشی از امتحان و نمره که مانعی جدی برای فرایند آموزش و یادگیری هستن.
- یادگیری عمیق و پایدار به صورت حل مساله
- افزایش روحیه همیاری، همکاری و همدلی در دانش‌آموزان
- افزایش حس مسئولیت‌پذیری در دانش‌آموزان
- تطبیق دانش‌آموزان کم کار به علت قرارگیری در کنار دانش‌آموزان فعال
- راحت شدن کار برای معلم و دانش‌آموز
- شکل‌گیری انگیزه و ایجاد خلاقیت در ذهن دانش‌آموزان و افزایش رقابت مثبت در اون‌ها
- افزایش مهارت‌های اجتماعی و زبان‌آموزی در سطح عالی به دلیل دخالت دانش‌آموزان در امر یادگیری
- مشاهده و مطالعه بهتر رفتارهای دانش‌آموز
- مقایسه هر دانش‌آموز با خودش با توجه به فعالیت‌هایی که انجام میده. (اصل تفاوت‌های فردی)
- ارزشیابی پیشرفت دانش‌آموز و تقدیر از او
- از بین رفتن احساس ناتوانی و ضعف دانش‌آموز در حضور دیگر دانش‌آموزان
- بالا رفتن مهارت و توانایی برای برطرف کردن نیازهای فردی
- همگام با شرایط و موارد پیشرفت در دنیای امروز
- مناسب برای اندازه‌گیری فرایندهای ذهنی و بازده حاصل از اون
- قرار دادن دانش‌آموزان در موقعیت‌های حل مسئله
- به کارگیری دانش فرا گرفته توسط دانش‌آموزان
- مطالعه جنبه‌های متفاوت دانش و درک فراگیر
- وادار کردن دانش‌آموز به عمل کردن، تولید کردن و خلق کردن
- ایجاد حس موثر بودن در دانش‌آموز
- رفع استرس دانش‌آموز و خانواده او
معایب ارزشیابی توصیفی
- ایجاد بستر آماده برای شونه خالی کردن از انجام تکلیف و زمینه برای دانش‌آموزان کم کار و اونایی که بر حسب شرایط مجبورن به مدرسه برن
- ایجاد بستری برای معلمان کم انگیزه و یا بی‌انگیزه به نحوی که خود این طرح دست ایشان رو تقریبا باز میذاره
- تعریف نکردن پارامترهای ارزیابی به شکلی که هر کدوم از این پارامترها بر اساس توان و ظرفیت و علاقمندی معلمان در امر آموزش می‌تونه متغیر باشه.
- صرف زمان زیاد و عقب موندن از بودجه‌بندی
- از بین رفتن حس رقابت و انگیزه در بین دانش‌آموزان به علت بی‌اهمیتی نمره
- استفاده از فرم‌های متعدد و صرف بودجه زیاد برای این کار و در نهایت فدا شدن اصل برای فرع
- نبود مدارک مشخصی برای ارزشیابی
- و ایجاد فضای مناسب برای معلمان باری به هر جهت و بی‌انگیزه تا با خونسردی و بی‌خیالی فقط در کلاس وقت بگذرونن، چرا که دیگه هیچ‌گونه مدرکی مبنی بر چگونگی کیفیت آموزشی اون‌ها وجود نداره.
نتایج مورد انتظار ارزشیابی کیفی توصیفی
- برخورداری از کارنامه توصیفی و تشریح ضعف و قوت‌های آموزشی و پرورشی هر دانش‌آموز
- سهل و آسان نمودن ادامه تحصیل و فراهم نمودن زمینه مناسب طی کردن آموزش عمومی برای کلیه دانش‌آموزان
- قرار گرفتن اولیا به طور مستمر در جریان پیشرفت یا افت فرزندشون
- ایجاد روحیه خودباوری در دانش‌آموز تا در آینده بتونه گوینده خوب، شنونده خوب، محقق و منتقد خوبی بشه.
- بهبود، دوام و پایداری یادگیری
- افزایش علاقه به یادگیری
- ایجاد نگرش مثبت در دانش‌آموز نسبت به مدرسه
- بالا بردن بهداشت روانی دانش‌آموزان
- افزایش مشارکت دانش‌آموزان و والدین در ارزشیابی
- توجه به اهداف سطوح بالای حیطه شناختی
- توجه به اهداف حیطه‌های غیر شناختی
- افزایش عمق یادگیری
- ایجاد فرصت‌های یادگیری
- تقویت مهارت خودارزیابی
[inline_post_rel p_id=163]
جمع بندی
محور اصلی برای فعالیت‌هایی که منجر به یادگیری میشه، در اصل پیشرفت تحصیلیه. بنابراین بسیار مهمه که دانش‌آموز و اولیا و معلمان اون‌ها درک درستی از این فعالیت‌ها داشته باشن. یکی از اون‌ها ارزشیابی توصیفیه که در این مقاله از پرش، ما کلیات این موضوع رو بررسی کردیم.
همچنین اگه دوست دارین در مورد بهترین روش‌های تدریس فعال در ابتدایی هم بدونین توصیه می‌کنیم مقالات مربوط رو در وبلاگ پرش مطالعه کنین.
ارزشیابی توصیفی چیست؟
روشیه که در اون به جای معیار قرار دادن نمره برای تعیین سطح دانش‌آموزان، معیارهای کیفی و توصیفی تعیین می‌کنن.
ارزشیابی توصیفی چه کاربردی در تحصیل داره؟
روشیه که برای ارزیابی دانش‌آموز مورد استفاده قرار می‌گیره.
چرا از ارزشیابی توصیفی در دوران تحصیل استفاده میشه؟
ارزشیابی توصیفی مزایای زیادی داره که به پیشرفت دانش‌آموز کمک می‌کنه. البته به شرطی که به شیوه صحیح به کار گرفته بشه می‌تونه فکر و ذهن فرزند شما رو بیشتر روی یادگیری متمرکز کنه و نه نمره.
مزایا و معایب این روش ارزیابی چیست؟
در این مقاله تمامی مزایا و معایبی که این روش ارزیابی در تحصیل داره رو بررسی کردیم.
آیا ارزشیابی توصیفی نتیجه‌بخش است؟
بله، درست مثل سایر تکنیک‌های آموزشی و روش‌های ارزیابی، این شیوه هم به نوبه خود تاثیرات مثبتی بر نظام آموزشی گذاشته که اثبات شده است.